بهداشت روانی – دین و راهکارهای آرامش در زندگی

حال که تحقیقات انجام شده بیان شد، به بررسی مهارتهای کسب آرامش در پرتو دین بویژه دین اسلام می پردازیم:

برای رسیدن به یک زندگی آرام وتوأم با آرامش و رضایت بخش قبل از هر چیز باید تفکرمان را اصلاح کنیم، آنگاه زندگی خود به خود تغییر خواهد کرد. چرا که زندگی ما بر پایه ی اندیشه ی ماست، به طوری که اگر فکر می کنیم خوشبخت هستیم و به این خوشبختی ایمان داریم به راستی آنطور خواهیم شد و در مقابل اگر فکر کنیم بدبخت هستیم و کوله بار ی از مشکلات بر دوش ماست همانطور خواهیم بود.پس قبل از هر چیزی یک تفکر منطقی و صحیح لازمه ی یک زندگی پر نشاط است که این تفکر ناشی از شناخت منطقی است، همان شناختی که منطبق بر واقعیات است.لازم نیست واقعیات را انکار کنیم بلکه باید خوب آنها را نظاره کنیم و بشناسیم و در گروه این شناخت است که موانع به راحتی بر طرف می شوند. از طرفی این تفکر منطقی باعث ایجاد انتظاراتی منطبق با واقعیات خواهد شد و آنگاه هیچ وقت شما یک فرد با تحصیلات ابتدایی را با یک فرد با تحصیلات دانشگاهی قیاس نمی کنید.

صبر و تحمل و بردباری یکی از مهارت های اساسی در حفظ آرامش روان است. صبردر مقابل عبادت، در مقابل معصیت و همچنین در مقابل ناملایمات زندگی. انسان صبور همیشه قدرت برتر و حکمت او را بالای سر خود می بیند و از دیدگاه او زند گی یعنی طی یکسری موانع، که باید سعی کند با تلاش و کوشش انها را طی کند و نه اینکه موانع سد راه زندگی باشند. یعنی انسان فکر نکند برای تن آسایی روی زمین آمده است بلکه او آفریده شده است تا در آبادانی زمین بکوشد. چنین فردی همیشه فکر می کند که دنیا باب طبع او پیش می رود واگر هم چنین نیست با برنامه ریزی وتلاش وکوشش سعی در تغییر زندگی وشرایط خود دارد. چنین فردی می داند بین زنده بودن وزندگی کردن فاصله ها وجود دارد.

یکی از مهارتهای دیگر که منشأ آرامش روانی است، یافتن معنا در زندگی است که در گرو شناخت هستی وخالق وشناخت خود به عنوان جزئی از این مجموعه ی هستی است.معنا در زندگی یعنی چیزی که به خاطر آن زندگی می کنیم وزندگی برای یک ایده وتفکر وبرای خدمت صادقانه به خلق بهترین معنا ومفهومی است که دین به انسان می دهد. بهتر است آرزوهایمان را معقولانه وکم در نظر بگیریم، چرا که آرزوهای طولانی که از دایره عمر انسان خارج باشد سبب تنش وفشار روانی می شود. باید توانایی های خود را بشناسیم وبه داشته های خود ارزش بدهیم ,انسانهای شاد وسالم کسانی هستند که از آنچه دارند به بهترین شیوه استفاده می کنند وکمتر در افسوس آنچه ندارند وقت خود را تلف می کنند، زندگی را با آنچه که دارند به سر می برند نه با قیاسهای نا بجای خود با دیگران که لذت شادی را از کامشان بگیرد.

مهارت دیگری که در آرامش درونی فرد بسیار مهم است این است که تلاش کنیم ولی نگران نتیجه نباشیم. البته وجود اندکی استرس ونگرانی برای فرد لازم است چون به عنوان جرقه ای در شروع فعالیت مؤثرند ولی نباید اجازه دهد این استرس ونگرانی سراسر وجود ما را در بربگیرد ودین توکل را سفارش کرده است تا با دیدن قدرت برتر به عنوان یاری رسان وشاهد بر فعالیتهای خود به آرامش روانی بیشتری برسیم.لازم نیست تمام پله های ترقی را یک شبه طی کنیم کافی است پیوسته واهسته حرکت کنیم، که اگر در مسیر صحیح تلاش وتکاپو باشیم طبق سنت الهی در زمین نتیجه عاید ما خواهد شد.

از جمله مهارتهای دیگر اینکه دل کندن از تعلقات دنیوی واینکه بیش از حد به فکر جمع اموال نباشیم، پشتوانه مالی در حد معقول خوب است ولی اینکه خود را موظف به خزانه داری آیندگان کنیم بسی استرس زاست، قانع باشیم ولی در حین حال برای بهتر شدن وبه بهتر رسیدن تلاش کنیم.

یکی دیگر از مهارتهای اساسی در تأمین آرامش روانی انسان، در جمع بودن وبا جمع بودن است ,جمع دوستان خوب و مطمئن بهترین نعمت دنیوی است ,دوستانی که مایه ی خیر وبرکت اند وبا دیدن آنها به یاد خدا می افتیم وبهترین آرامش بخش دلها یاد خداست.

هدف از فرد مذهبی صرفاً روحانی بودن نیست بلکه هر فردی که تلاش می کند در راستای برنامه ی روحانی قرار گیرد جزء این دسته محسوب می شود.

به طور کلی نقش دین و راهکارها آن به عنوان یک عامل مؤثر بر سلامت روانی بسیار پر اهمیت است، مطالعات انجام شده همه حاکی از آن است که می توان در گرو اعتقادات واعمال صالح واخلاقی پسندیده به یک آرامش روانی دست یافت وانسان معتقد را به یک انسان سر زنده وبشاش که همیشه در حال تلاش وتکاپوست در می آورد، که همیشه در ارتباط با جامعه ی خود است ودر هر زمینه فرهنگی ,اجتماعی و اقتصادی سعی بر آن دارد که با توجه به توانایی های خودش بهترین باشد، واین خلاف عقیده ونظری است که افراد مذهبی را به عنوان انسانهای عبوس ومنزوی می شناساند که شاید ناشی از عملکرد نادرست ودیدگاه غلط بعضی از افراد مذهبی باشد که فکر کرده اند دیندار یعنی جدیت ورسمی بودن.

مصادر

1. گزارش نشست سلامت و معنویات در سی ام تیرماه 1386

2. نقش اعتقادات دینی و نیایش در بهداشت روانی آسیب دیدگان حوادث، لیلا رجایی و همکارانش

3. مهارت های دینی در کسب آرامش و ایجاد سلامت روانی

4. روانشناسی دینی و نقش دین در سلامت جسم وروان،مجله ی معرفت

5. حیات طیبه و توسعه ی شخصیت،محمود ویسی، انتشارات احسان

6. نقش رفتار های دینی در بهداشت روانی، سید مهدی موسوی اصل،فصل نامه ی علمی تخصصی روانشناسی در تعامل با دین،سال اول،شماره ی اول،87-113

7.دین و بهداشت روان، دکتر ابوالفضل ساجدی،فصل نامه ی علمی تخصصی روانشناسی در تعامل با دین،سال اول،